ยุคห้าราชวงศ์ สิบอาณาจักร
(ค.ศ. 907-960)
ห้าวงศ์สิบรัฐ (จีนตัวย่อ: 五代十国; จีนตัวเต็ม: 五代十國) ยุคห้าราชวงศ์สิบอาณาจักร (ค.ศ. 907-960) ตอนปลายราชวงศ์ถังมีการก่อกบฎประชาชนตามชายแดน ขันทีครองอำนาจบริหารบ้านเมืองอย่างเหิมเกริม มีการแย่งชิงอำนาจกัน แม่ทัพจูเวิน (จูเฉวียนจง) สังหารขันทีทรงอำนาจในราชสำนัก แล้วสถาปนาตนเป็นจักรพรรดิ ทำให้ราชวงศ์ถังสิ้นสุด บรรดาหัวเมืองต่างๆมีการแบ่งอำนาจกันเป็นห้าราชวงศ์ สิบอาณาจักร คือ ราชวงศ์เหลียง ถัง จิ้น ฮั่น และโจว โดยปกครองแถบลุ่มน้ำฮวงโหติดต่อกันมาตามลำดับ ส่วนเขตลุ่มแม่น้ำแยงซีเกียงกับดินแดนทางใต้ลงไปเกิดเป็นรัฐอิสระอีก 10 รัฐ รวมเรียกว่า สิบอาณาจักร การแบ่งแยกอำนาจปกครองยุคนี้ขาดเสถียรภาพ ชีวิตของประชาชนเต็มไปด้วยความลำบากยากแค้น ต่อมา เจ้าควงอิ้น ผู้บัญชาการทหารองครักษ์ชิงอำนาจจากราชวงศ์โจวตั้งตนสถาปนาราชวงศ์ซ่งหรือ ซ้องเป็น พระเจ้าซ่งไท่จู่ แล้วปราบปรามรวมอาณาจักรเรื่อยมา จนกระทั่งพระเจ้าซ่งไท่จง ผู้สืบทอดราชบัลลังก์ปิดฉากสภาพการแบ่งแยกดินแดนทั้งหมดลงสำเร็จโดยใช้เวลา เกือบ 20 ปี
ราชวงศ์เหลียงยุคหลัง (สีเหลือง) และรัฐอื่น ๆ ร่วมยุค
ยุคสมัยดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อราชวงศ์ถังล่มสลายลงใน ค.ศ. 907 และสิ้นสุดลงเมื่อราชวงศ์ซ่งก่อตั้งขึ้นใน ค.ศ. 960 กินเวลากว่า 50 ปี รัฐที่ตั้งตนต่าง ๆ นี้เดิมเป็นราชอาณาจักรอิสระมาก่อนแล้ว ครั้นราชวงศ์ถังถึงจุดจบ ผู้ปกครองรัฐดังกล่าวก็พากันประกาศตนเป็นจักรพรรดิ จึงเกิดสงครามเพื่อชิงอำนาจกันเป็นจักรพรรดิที่ชอบธรรมแต่ผู้เดียว อย่างไรก็ดี แม้จะถือกันว่า ยุคนี้ยุติลงด้วยการตั้งราชวงศ์ซ่งเมื่อ ค.ศ. 960 แต่กว่าจะปราบปรามฮั่นเหนือ (北漢) รัฐสุดท้ายในหมู่ห้าวงศ์สิบรัฐ ได้ก็ล่วงสู่ ค.ศ. 979 แล้ว
5 ราชวงศ์หรือที่เรียกกันว่า5วงศ์ประกอบไปด้วย
- ราชวงศ์ทั้งห้า ซึ่งเรียกว่า ห้าวงศ์ (五代) นั้น ประกอบด้วย
- เหลียงยุคหลัง (後梁) ก่อตั้งเมื่อ 1 มิถุนายน ค.ศ. 907 สิ้นสุดลงใน ค.ศ. 923
- ถังยุคหลัง (後唐) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 923–936
- จิ้นยุคหลัง (後晉) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 936–947
- ฮั่นยุคหลัง (後漢) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 947–951 หรือ 979)
- โจวยุคหลัง (後周) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 951–960
10 รัฐ ประกอบไปด้วย
- รัฐทั้งสิบ ซึ่งเรียกว่า สิบรัฐ (十國) นั้น ประกอบด้วย
- อู๋ใต้ (南吳) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 907–937
- อู๋เยฺว่ (吳越) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 907–978
- หมิ่น (閩) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 909–945
- ฉู่ใต้ (南楚) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 907–951
- ฮั่นใต้ (南漢) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 917–971
- ฉู่เดิม (前蜀) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 907–925
- ฉู่ยุคหลัง (後蜀) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 934–965
- ถังใต้ (南唐) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 937–975
- ฮั่นเหนือ (北漢) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 951–979